Είναι τα αυξημένα περιστατικά πνευμονίας σε παιδιά στην Κίνα τα απόνερα της άρσης των περιοριστικών μέτρων που έγινε στη χώρα πολύ αργότερα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο; Είναι ένας νέος ιός ή είναι συνδυασμός παραγόντων; Σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρούν να απαντήσουν οι επιστήμονες, μετά την εξάπλωση της είδησης ότι… μυστηριώδης πνευμονία πλήττει μικρά παιδιά στην Κίνα και προκαλεί πίεση στο υγειονομικό σύστημα. Μια είδηση που ανέσυρε μνήμες από περίπου ίδια εποχή πριν τέσσερα χρόνια, όταν μια άλλη ανεξήγητη πνευμονία εξαπλωνόταν στην Κίνα και κατέληξε στη γνωστή πανδημία του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), οι κινεζικές αρχές δήλωσαν στις 13 Νοεμβρίου ότι καταγράφονται αυξημένα περιστατικά αναπνευστικών λοιμώξεων. Η αύξηση αυτή αποδόθηκε από τις ίδιες αρχές στην άρση των περιορισμών της Covid-19 και στην κυκλοφορία γνωστών παθογόνων όπως η γρίπη, το μυκόπλασμα της πνευμονίας (μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη που συνήθως προσβάλλει τα μικρότερα παιδιά), ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και ο κορωνοϊός. Οι αρχές υπογράμμισαν την ανάγκη για ενισχυμένη επιτήρηση των λοιμώξεων, καθώς και για ενίσχυση της ικανότητας του συστήματος υγείας να διαχειρίζεται τους ασθενείς.
Στις 21 Νοεμβρίου, τα μέσα ενημέρωσης και η ProMED (διεθνής κοινότητα για τις μεταδοτικές ασθένειες) ανέφεραν εστίες μη διαγνωσμένης πνευμονίας σε παιδιά στη βόρεια Κίνα. Δεν είναι σαφές εάν αυτά σχετίζονται με τη συνολική αύξηση των αναπνευστικών λοιμώξεων που είχαν αναφέρει προηγουμένως οι κινεζικές αρχές ή με ξεχωριστά περιστατικά, σύμφωνα με όσα εκτιμούσε έως και την ημέρα εκείνη ο ΠΟΥ.
Στις 22 Νοεμβρίου, ο ΠΟΥ ζήτησε πρόσθετες επιδημιολογικές και κλινικές πληροφορίες, καθώς και εργαστηριακά αποτελέσματα από αυτά τα clusters μεταξύ παιδιών, μέσω του μηχανισμού των Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών.
«Ζητήσαμε επίσης περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τις πρόσφατες τάσεις στην κυκλοφορία γνωστών παθογόνων, συμπεριλαμβανομένων των γρίπης, του SARS-CoV-2, του RSV και της πνευμονίας από μυκόπλασμα, καθώς και την τρέχουσα επιβάρυνση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Ο ΠΟΥ βρίσκεται επίσης σε επαφή με κλινικούς γιατρούς και επιστήμονες μέσω των υφιστάμενων τεχνικών συνεργασιών και δικτύων μας στην Κίνα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο ΠΟΥ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα μέσα Οκτωβρίου, η βόρεια Κίνα κατέγραψε αύξηση λοιμώξεων που μοιάζουν με γρίπη σε σύγκριση με την ίδια περίοδο των τριών προηγούμενων ετών. Μέχρι στιγμής, η μυστηριώδης πνευμονία αναφέρεται σε τουλάχιστον δύο πόλεις της Κίνας.
Νεότερη ενημέρωση που έγινε γνωστή χθες το βράδυ από τον ΠΟΥ, μετά από τηλεδιάσκεψη που πραγματοποίησε με τις κινεζικές υγειονομικές αρχές από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Κίνας και το Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Πεκίνου, αναφέρει ότι παρασχέθηκαν τα ζητούμενα στοιχεία. Σύμφωνα με αυτά, καταγράφεται αύξηση από τον Μάιο των εξωνοσοκομειακών επισκέψεων και των εισαγωγών παιδιών σε νοσοκομεία λόγω πνευμονίας από μυκόπλασμα, και λόγω RSV, αδενοϊού και γρίπης από τον Οκτώβριο. Η αυξημένη επίπτωση αυτών των λοιμώξεων παρατηρείται νωρίτερα σε σχέση με άλλες χρονιές, «αλλά δεν είναι απροσδόκητη δεδομένης της άρσης των περιορισμών Covid-19, όπως αντίστοιχα παρατηρείται σε άλλες χώρες», όπως σημειώνει ο ΠΟΥ.
Επίσης, οι κινεζικές αρχές ενημέρωσαν ότι από τα μέσα Οκτωβρίου εφαρμόζεται ενισχυμένη επιτήρηση των εξωτερικών και εσωτερικών ασθενών για αναπνευστικές ασθένειες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ιών και βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένου, για πρώτη φορά, του Mycoplasma pneumoniae. Αυτό συμπληρώνει τους υφιστάμενους μηχανισμούς επιτήρησης του αναπνευστικού συστήματος και ενδέχεται να συνέβαλε στην παρατηρούμενη αύξηση της ανίχνευσης και της αναφοράς αναπνευστικών ασθενειών στα παιδιά.
Τα 3 σενάρια
Τρία σενάρια προτάσσει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, ξεκαθαρίζοντας, βέβαια, ότι ακόμη οι πληροφορίες είναι ελλιπείς και το φαινόμενο μελετάται. Όπως λέει, τα συμπτώματα παραπέμπουν σε αυτό που συχνά περιγράφεται ως «περιπατητική πνευμονία» (walking pneumonia). «Είναι μια πνευμονία που είναι άτυπη και δεν εμφανίζει συμπτωματολογία στην αρχή της νόσου. Πιθανόν να προκληθεί από μυκόπλασμα. Δεν είναι εξαιρετικά σπάνιες τέτοιες πνευμονίες αλλά δεν συνηθίζουν να προκαλούν μαζικές επιδημίες», σημειώνει στο ygeiamou.gr (σ.σ μίλησε πριν τη χθεσινοβραδινή ενημέρωση από τον ΠΟΥ), εξηγώντας ότι μια τέτοια πνευμονία δεν εμφανίζει συμπτώματα στην αρχή της νόσου, ωστόσο αργότερα εκδηλώνεται δύσπνοια και είναι πιθανή η νοσηλεία σε νοσοκομείο.
«Εδώ βέβαια μπορεί να φταίει το γεγονός ότι ουσιαστικά στην Κίνα είναι η πρώτη τους χρονιά με ανοιχτά σχολεία», προσθέτει ο κ. Μαγιορκίνης. Το γεγονός άρσης των περιορισμών μπορεί να οδήγησε στο γνωστό «ανοσιακό κενό» (immunity gap), το οποίο στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες του κόσμου έγινε εμφανές νωρίτερα, για παράδειγμα πέρυσι που με το άνοιγμα των σχολείων καταγράφηκε αυξημένος αριθμός λοιμώξεων.
Όσο για το εάν πρόκειται για ένα νέο αίτιο (πχ νέος ιός), ο Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας σημειώνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί, και αυτό ακριβώς είναι που προσπαθεί να διερευνήσει ο ΠΟΥ ζητώντας λεπτομέρειες.
«Όλα είναι υποθέσεις σε αυτό το στάδιο», τονίζει με τη σειρά του ο Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, προσθέτοντας ότι μια ισχυρή υπόθεση είναι η έξαρση λοιμώξεων του αναπνευστικού λόγω άρσης των περιορισμών που επιβάλλονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω του κορωνοϊού. Ο ίδιος δε θεωρεί ότι είναι πολύ πιθανό το φαινόμενο των πνευμονιών να αφορά σε έναν καινούργιο ιό – χωρίς βέβαια να μπορεί να αποκλειστεί τίποτα σε αυτή τη φάση – καθώς, όπως διερωτάται, εάν πρόκειται για έναν νέο ιό γιατί να προσβάλλει κυρίως παιδιά και όχι συνολικά τον πληθυσμό.
