Το εμβολιαστικό «κενό» για την πρόληψη της ιλαράς τα τελευταία χρόνια αποτυπώνεται στα πρόσφατα στοιχεία, του 2022, αφού τα κρούσματα ιλαράς παγκοσμίως αυξήθηκαν κατά 18% σε σχέση με το 2021 και οι θάνατοι κατά 43%. Ο εκτιμώμενος αριθμός των κρουσμάτων ιλαράς ανέρχεται σε 9 εκατομμύρια και οι θάνατοι σε 136.000 – κυρίως μεταξύ των παιδιών – σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC).
Η ιλαρά εξακολουθεί να αποτελεί μια αμείλικτα αυξανόμενη απειλή για τα παιδιά, σημειώνουν οι δύο Οργανισμοί. Το 2022, 37 χώρες αντιμετώπισαν μεγάλες ή ανατρεπτικές επιδημίες ιλαράς σε σύγκριση με 22 χώρες το 2021. Από τις χώρες που αντιμετώπισαν επιδημίες, οι 28 βρίσκονταν στην Περιφέρεια του ΠΟΥ της Αφρικής, έξι στην Ανατολική Μεσόγειο, δύο στη Νοτιοανατολική Ασία και μία στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια.
«Η αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων από ιλαρά είναι συγκλονιστική, αλλά δυστυχώς όχι απροσδόκητη, δεδομένων των μειωμένων ποσοστών εμβολιασμού που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια», δήλωσε ο John Vertefeuille, διευθυντής του Παγκόσμιου Τμήματος Εμβολιασμού των CDC. «Τα κρούσματα ιλαράς αποτελούν κίνδυνο για όλες τις χώρες και τις κοινότητες όπου οι άνθρωποι είναι ανεπαρκώς εμβολιασμένοι. Οι επείγουσες, στοχευμένες προσπάθειες είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της νόσου της ιλαράς και των θανάτων», πρόσθεσε.
Η ιλαρά προλαμβάνεται με δύο δόσεις εμβολίου κατά της ιλαράς. Ενώ το 2022 σημειώθηκε μια μέτρια αύξηση της παγκόσμιας εμβολιαστικής κάλυψης συγκριτικά με το 2021, εξακολουθούσαν να υπάρχουν 33 εκατομμύρια παιδιά που έχασαν μια δόση εμβολίου κατά της ιλαράς: σχεδόν 22 εκατομμύρια έχασαν την πρώτη δόση και επιπλέον 11 εκατομμύρια έχασαν τη δεύτερη δόση. Σύμφωνα με την έκθεση, το παγκόσμιο ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης της πρώτης δόσης, στο 83%, και της δεύτερης δόσης, στο 74%, συνεχίζει να είναι πολύ κάτω από το 95% της κάλυψης με δύο δόσεις που είναι απαραίτητο για την προστασία των κοινοτήτων από επιδημίες.
Οι χώρες με χαμηλό εισόδημα, όπου ο κίνδυνος θανάτου από ιλαρά είναι υψηλότερος, εξακολουθούν να έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού, μόλις 66%. Το ποσοστό αυτό δε δείχνει καμία ανάκαμψη από την καθυστέρηση των εμβολιαστικών προγραμμάτων που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Από τα 22 εκατομμύρια παιδιά που έχασαν την πρώτη δόση εμβολίου κατά της ιλαράς το 2022, πάνω από τα μισά ζουν σε μόλις 10 χώρες: Αγκόλα, Βραζιλία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Ινδία, Ινδονησία, Μαδαγασκάρη, Νιγηρία, Πακιστάν και Φιλιππίνες.
«Η έλλειψη ανάκαμψης της εμβολιαστικής κάλυψης κατά της ιλαράς σε χώρες με χαμηλό εισόδημα μετά την πανδημία αποτελεί καμπανάκι κινδύνου για δράση. Η ιλαρά αποκαλείται ο ιός της ανισότητας. Είναι η ασθένεια που θα βρει και θα επιτεθεί σε όσους δεν προστατεύονται», δήλωσε η Kate O’Brien, Διευθύντρια του ΠΟΥ για την ανοσοποίηση και τα εμβόλια. «Τα παιδιά παντού έχουν το δικαίωμα να προστατεύονται από το σωτήριο εμβόλιο για την ιλαρά, ανεξάρτητα από το πού ζουν».
Ο ΠΟΥ και τα CDC προτρέπουν τις χώρες να βρουν και να εμβολιάσουν όλα τα παιδιά κατά της ιλαράς και άλλων ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό και ενθαρρύνουν τους παγκόσμιους ενδιαφερόμενους φορείς να βοηθήσουν τις χώρες να εμβολιάσουν τις πιο ευάλωτες κοινότητές τους. Επιπλέον, για να βοηθήσουν στην πρόληψη των επιδημιών, όλοι οι εταίροι της παγκόσμιας υγείας σε παγκόσμιο, περιφερειακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο πρέπει να επενδύσουν σε ισχυρά συστήματα επιτήρησης και ικανότητα αντιμετώπισης επιδημιών, ώστε να εντοπίζουν και να ανταποκρίνονται γρήγορα στις επιδημίες.
