Η πρόσφατη περιπέτεια της 19χρονης ογκολογικής ασθενούς Ραφαέλας Πιτσικάλη και η έκκλησή της μέσω των social media, να καλυφθεί θεσμικά το κενό περίθαλψης και φροντίδας της εφηβικής – πρώιμης νεαρής ηλικίας, κινητοποίησε την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων. Με επιστολή της προς την ηγεσία του υπουργείου Υγείας και του ΚεΣΥ η Ομοσπονδία ζητεί να επανεξεταστούν τα δεδομένα σε ό,τι αφορά αυτό το ιδιαίτερο κι ευαίσθητο πεδίο, που αφορά μία «παραμελημένη από πλευράς παροχής ιατρικών υπηρεσιών πληθυσμιακή ομάδα» όπως επισημαίνει για την ομάδα των εφήβων.
Η θεσμοθέτηση της ιατρικής εξέτασης, της συνταγογράφησης και της παρακολούθησης από τους παιδιάτρους των εφήβων μέχρι την ηλικία των 18 ετών καθώς επίσης και της δυνατότητας νοσηλείας τους σε παιδιατρικές κλινικές μέχρι την ηλικία των 18 ετών, αποτελεί ένα πάγιο αίτημα των παιδιάτρων, που τα τελευταία έτη υπογραμμίζουν συνεχώς στους αρμόδιους τα προβλήματα που ανακύπτουν με την εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης Αριθμ. Γ5α/Γ.Π.οικ.79678/2018 ΦΕΚ 4698/Β/19-10-2018 η οποία ορίζει ως σχετικό ηλικιακό όριο τα 16 έτη.
Ειδικότερα, και όπως αυτή προβλέπει «στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία, στα Παιδιατρικά Τμήματα/Παιδιατρικές Κλινικές, στα εξωτερικά ιατρεία φορέων του ΕΣΥ και στα ιδιωτικά ιατρεία μπορούν να εξετάζονται παιδιά ηλικίας έως δεκαέξι (16) ετών και κατ’ εξαίρεση να εξετάζονται έφηβοι έως δεκαοκτώ (18) ετών για ασθένειες χρονίων νοσημάτων που παρακολουθούνται από ειδικές μονάδες. Επιπλέον στα παραπάνω θα εξετάζονται άτομα που η βιολογική τους ωρίμανση αντιστοιχεί σε παιδική ηλικία ή εφ’ όρου ζωής ενήλικες με σπάνια σύνδρομα που έχουν ως συνέπεια δραματική καθυστέρηση σωματικής και πνευματικής ανάπτυξης ταυτόχρονα».
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), στην εφηβεία περιλαμβάνεται η ηλικιακή ομάδα των 10-19 ετών, ενώ σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία, το ηλικιακό φάσμα της εφηβείας επεκτείνεται από τα 11 μέχρι τα 21 έτη. Στην Ευρώπη οι χώρες που τα παιδιά εξετάζονται από παιδίατρο μέχρι τα 18 τους έτη είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Δανία, η Νορβηγία, η Φιλανδία και το Βέλγιο.
Ισχυροί λόγοι που υποστηρίζουν την αύξηση του ηλικιακού ορίου στα 18 έτη ζωής
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων αποτυπώνει στην επιστολή της έξι λόγους για τους οποίους αιτείται τη θεσμοθέτηση του δικαιώματος των παιδιάτρων για κλινική εξέταση, συνταγογράφηση και ιατρική παρακολούθηση των εφήβων μέχρι και την ηλικία των 18 ετών και στις περιπτώσεις εφήβων με χρόνιο νόσημα μέχρι την ηλικία των 21 ετών. Επιπλέον, προτείνει το ίδιο ηλικιακό όριο να επεκταθεί και στα παιδιατρικά νοσοκομεία, με τη δυνατότητα νοσηλείας των εφήβων σε αυτά όπως και σε όλες τις παιδιατρικές κλινικές μέχρι την ηλικία των 21 χρόνων.
Συνέχεια της φροντίδας: Οι παιδίατροι που παρέχουν φροντίδα σε παιδιά από νεαρή ηλικία έχουν πλήρη κατανόηση του ιατρικού ιστορικού, της ανάπτυξης και των ειδικών αναγκών τους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Η συνέχιση της φροντίδας από τον ίδιο παιδίατρο εξασφαλίζει τη συνέχεια και τη συνέπεια στην παρακολούθηση και τη διαχείριση της υγείας τους καθόλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Εμπειρογνωμοσύνη στην υγεία των εφήβων: Οι παιδίατροι είναι εκπαιδευμένοι όχι μόνο στην ιατρική φροντίδα των μικρότερων παιδιών αλλά και στις μοναδικές απαιτήσεις υγειονομικής περίθαλψης των εφήβων. Η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος σωματικής, γνωστικής και συναισθηματικής ανάπτυξης και οι παιδίατροι είναι εφοδιασμένοι με τη γνώση και την εμπειρογνωμοσύνη για την αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων και προκλήσεων υγείας που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου.
Προληπτική φροντίδα και έλεγχος: Οι παιδίατροι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προληπτική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών, των τακτικών ελέγχων υγείας και του ελέγχου για διάφορες παθήσεις. Παρακολουθώντας τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών, οι παιδίατροι μπορούν να διασφαλίσουν την ολοκλήρωση των απαραίτητων εμβολιασμών, να παρακολουθούν την ανάπτυξη και την εξέλιξη, να ελέγχουν για θέματα υγείας ειδικά για τους εφήβους και να αντιμετωπίζουν άμεσα τυχόν αναδυόμενες ανησυχίες.
Υποστήριξη ψυχικής υγείας: Η εφηβεία είναι μια περίοδος αυξημένης ευπάθειας σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, οι διατροφικές διαταραχές και η κατάχρηση ουσιών. Οι παιδίατροι που είναι εκπαιδευμένοι στην εφηβική ιατρική μπορούν να παρέχουν έγκαιρη ανίχνευση, παρέμβαση και υποστήριξη για τις ανησυχίες σχετικά με την ψυχική υγεία. Διατηρώντας μια σχέση με τον παιδίατρο, οι έφηβοι έχουν έναν οικείο και έμπιστο επαγγελματία υγείας στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν για καθοδήγηση και υποστήριξη.
Διαχείριση χρόνιων ασθενειών: Πολλές χρόνιες παθήσεις, όπως το άσθμα, ο διαβήτης και οι συγγενείς παθήσεις, απαιτούν συνεχή διαχείριση και παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι παιδίατροι που έχουν ασχοληθεί με τη φροντίδα παιδιών με χρόνιες παθήσεις μπορούν να παρέχουν απρόσκοπτη συνέχεια της φροντίδας, διασφαλίζοντας τη σωστή διαχείριση, την προσαρμογή των θεραπευτικών σχεδίων και την αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν κατά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση.
Προαγωγή και εκπαίδευση της υγείας: Οι παιδίατροι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του υγιεινού τρόπου ζωής και στην παροχή αγωγής υγείας στα παιδιά και τις οικογένειές τους. Παρακολουθώντας τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών, οι παιδίατροι μπορούν να συνεχίσουν να καθοδηγούν τους εφήβους στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα, τη σεξουαλική υγεία, την πρόληψη της κατάχρησης ουσιών και άλλες συμπεριφορές που σχετίζονται με την υγεία.
Συνολικά, η ολοκληρωμένη κατανόηση του ιατρικού ιστορικού ενός παιδιού, η εξειδίκευση στην υγεία των εφήβων, η ικανότητα παροχής προληπτικής φροντίδας, η υποστήριξη σε θέματα ψυχικής υγείας, η διαχείριση χρόνιων ασθενειών και η προώθηση υγιεινών συμπεριφορών καθιστούν απαραίτητο για τους παιδίατρους της πρωτοβάθμιας περίθαλψης να συνεχίσουν να παρακολουθούν τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών.