Οι πρόσφατες εξελίξεις με τον κορωνοϊο έχουν προκαλέσει πρωτόγνωρες καταστάσεις, με κλείσιμο καταστημάτων, απαγορεύσεις στην κυκλοφορία προσώπων και στη διακίνηση εμπορευμάτων, με συνεπακόλουθη μείωση έως και πλήρη εξαφάνιση κάθε είδους εμπορικής συναλλαγής. Αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση που διέρχεται και η Ελλάδα έχει προκαλέσει δραστική μείωση στη διακίνηση επιβατών και αγαθών από τα λιμάνια, αλλά και στην ξηρά. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα τραγική στα νησιά, όπου εκεί το ποσοστό της αντίστοιχης μείωσης αγγίζει το 90%.
Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει αρχίσει να λαμβάνει μέτρα μέσα σε αυτό το εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και να δίνει λύσεις σε μια σειρά θεμάτων που άπτονται των αρμοδιοτήτων του. Οι λύσεις αυτές δίνονται με σχεδιασμό και εκπόνηση σχεδίων δράσης σε καταστάσεις κρίσεων.
«Δυστυχώς οι προβλέψεις δεν είναι ευοίωνες, αφού αυτή η κατάσταση θα διαρκέσει για άγνωστο χρονικό διάστημα, ενώ είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος να χαθεί εντελώς και αμετάκλητα η τουριστική περίοδος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όλους τους εμπλεκόμενους κλάδους, αλλά και για την Ελληνική οικονομία γενικότερα», δηλώνει στο protothema.gr ο υποναύαρχος ε.α Λιμενικού Σώματος Νίκος Σπανός με τεράστια εμπειρία σε θέματα αντιμετώπισης κρίσεων.
Ο Νίκος Σπανός αναλύει τα προβλήματα και προτείνει λύσεις:
«-Ακτοπλοΐα και θαλάσσιες συγκοινωνίες: Η κίνηση έχει πέσει 80-90%, ενώ σε γραμμές όπως αυτή της Ιταλίας έχει σταματήσει κάθε δραστηριότητα. Απαιτείται άμεσα η ουσιαστική στήριξη όλων των ακτοπλοϊκών εταιρειών, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους και η εύρυθμη λειτουργία τους για την εξυπηρέτηση των θαλασσίων συγκοινωνιών την επόμενη μέρα. Διαφορετικά θα υπάρξουν στο άμεσο μέλλον προβλήματα με την ακτοπλοϊκή σύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας με την ενδοχώρα. Χρειάζεται η ενίσχυση των μέτρων που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα σε μία ολιστική λογική.
Ναυτική εργασία: Η μείωση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης θα επιφέρει μοιραία και μείωση των θέσεων εργασίας για τους Έλληνες ναυτικούς. Απαιτείται η στήριξη των ναυτικών κάθε ειδικότητας, για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο.
Ναυτική εκπαίδευση: Η διακοπή των μαθημάτων σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, ΚΕΣΕΝ, κτλ επιφέρει προβλήματα. Πρέπει επίσης να υπάρξει μέριμνα για την αυτόματη ανανέωση των πιστοποιητικών των ναυτικών που λήγουν, ώστε να είναι δυνατόν να εξακολουθήσουν να εργάζονται εντός και εκτός Ελλάδας.
Κρουαζιέρα και θαλάσσιος τουρισμός: Η πλήρης απαγόρευση της προσέγγισης κρουαζιεροπλοίων και πλοίων που εμπλέκονται στο θαλάσσιο τουρισμό έχει επιφέρει την πλήρη κατάρρευση του κλάδου. Πιθανότατα η φετινή περίοδος να είναι ολοκληρωτικά χαμένη. Ανυπολόγιστη η ζημιά για ναυτικούς πράκτορες, τοπικές κοινωνίες που βασίζονται στην κρουαζιέρα, ιδιοκτήτες και εκναυλωτές τουριστικών σκαφών, ξεναγούς, ιδιοκτήτες τουριστικών λεωφορείων κτλ. Πρόβλημα υπάρχει επίσης με την αγκυροβολία και τον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων και τουριστικών σκαφών, τα οποία είναι κενά επιβατών, αλλά επιθυμούν να αγκυροβολήσουν σε ελληνικούς λιμένες και ακτές, μέχρι να τεθούν και πάλι σε επιχειρησιακή λειτουργία, καθώς στη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση περί απαγόρευσης δεν έχει προβλεφθεί τέτοια περίπτωση.
Επιθεώρηση πλοίων: Πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τρόπο επιθεώρησης των πλοίων για όσο χρονικό διάστημα δεν μπορούν να ασκήσουν τις σχετικές αρμοδιότητες ο Κλάδος Επιθεώρησης Πλοίων και τα Τοπικά Κλιμάκια Επιθεώρησης Πλοίων. Πιθανότατα απαιτείται παράταση ισχύος των εν ισχύ πιστοποιητικών, διασφαλίζοντας όμως στο ενδιάμεσο τόσο το αξιόπλοο των πλοίων όσο και την ασφάλεια των διακινούμενων προσώπων και εμπορευμάτων.
Ηλεκτρονικοποίηση διαδικασίων: Απαιτείται η άμεση ανάπτυξη λογισμικών και εφαρμογών για την πληρωμή πάσης φύσεως πληρωμών (λιμενική τέλη, πλοηγικά δικαιώματα, παράβολα και άλλα) εξ’ αποστάσεως αντί της μετάβασης των ενδιαφερομένων σε Λιμενικές Αρχές και φορείς διοίκησης, χρήσης και εκμετάλλευσης λιμένων (Οργανισμοί Λιμένων Α.Ε., Λιμενικά Ταμεία, Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία) και λοιπά νομικά πρόσωπα αρμοδιότητας ΥΝΑΝΠ.
Μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην περιοχή αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής: Απαιτείται χρηματοδοτική στήριξη από την Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις στην περιοχή και στους τομείς αρμοδιότητάς της. Σημαντικός είναι εδώ ο ρόλος και της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του ΥΝΑΝΠ για την υπόδειξη των κατάλληλων λύσεων και την έγκαιρη απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων.
Θέματα προμηθειών: Η λειτουργία του ΥΝΑΝΠ σε καθεστώς μερικής αναστολής των εργασιών του επιφέρει καθυστερήσεις στις διαδικασίες προμηθειών αρμοδιότητας ΥΝΑΝΠ. Απαιτείται προσοχή, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι προμήθειες που είναι απαραίτητες για την επιχειρησιακή λειτουργία του Λιμενικού Σώματος θα υλοποιηθούν εντός των προθεσμιών που έχουν τεθεί, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η χρηματοδότησή τους από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Φύλαξη θαλάσσιων συνόρων: Η φύλαξη των θαλασσίων συνόρων, σε συνεργασία με συναρμόδια Υπουργεία και διεθνή όργανα (FRONTEX, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική, υπό τις σημερινές συνθήκες απειλής εισόδου μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών και υπό τον φόβο διάδοσης τυχόν κρουσμάτων κορωνοϊου».
Όπως επισημαίνει o Νίκος Σπανός «λοιποί κλάδοι, όπως η ναυπηγοεπισκευή, ο παραναυτιλιακός τομέας, η εφοδιαστική, άτομα που εμπλέκονται στο χώρο της κρουαζιέρας, όπως οι λεμβούχοι σε Σαντορίνη, Μύκονο και άλλα νησιά θα υποστούν κρίση και θα χρειαστούν και αυτοί στήριξη, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία» και καταλήγει:
«Σε κάθε περίπτωση είναι προφανές ότι το είδος και το ύψος των μέτρων που θα απαιτηθεί να ληφθούν εξαρτώνται από τη διάρκεια της κρίσης. Άλλου είδους μέτρα θα χρειαστούν εάν η κανονικότητα επανέλθει σε δύο μήνες και άλλα μέτρα εάν απαιτηθεί χρονικό διάστημα έξι μηνών. Επίσης κρίσιμοι παράγοντες είναι η στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα διαθέσει, οι αντοχές του τραπεζικού συστήματος, καθώς και οι οικονομικές αντοχές και τα αντανακλαστικά της Ελληνικής οικονομίας και της Ελληνικής κοινωνίας γενικότερα».
