Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η επιδημία του ιού του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας, με τους ειδικούς του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ, πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) να εκτιμούν ότι θα συνεχίζεται με σταθερό ρυθμό η αυξημένη καταγραφή κρουσμάτων και θανάτων για τις επόμενες δύο εβδομάδες. Και παράλληλα να απεύχονται, με δεδομένη τη σταθερή κυκλοφορία του ιού του Δυτικού Νείλου, να επαναληφθεί η διάρκεια της περσινής περιόδου, η οποία έληξε στα μέσα Νοεμβρίου!
Ο ΕΟΔΥ θεωρεί αναμενόμενη την μέχρι τώρα εξέλιξη της επιδημίας, η οποία έχει αφήσει 131 περιστατικά λοίμωξης από τα οποία τα 13 είχαν μοιραία κατάληξη, και εκτιμά ότι διανύουμε τη φάση κορύφωσης (peak) της επιδημίας, η οποία διαρκεί από δύο ως τέσσερις εβδομάδες.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, η κυκλοφορία του ιού του Δυτικού Νείλου εντείνεται και συνεχώς νέες περιοχές προστίθενται στον χάρτη με τις μολυσμένες εστίες ανά τη χώρα.
Ο μολυσματικός χάρτης της Ευρώπης και της Ελλάδας
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση επηρεαζόμενων περιοχών του ΕΟΔΥ, κρούσματα της λοίμωξης που προκαλεί ο ιός του Δυτικού Νείλου έχουν καταγραφεί σε 15 Περιφερειακές Ενότητες, και συγκεκριμένα στις ενότητες Ξάνθης, Καβάλας, Ροδόπης, Έβρου, Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Ανατολικής Αττικής, Πέλλας, Πιερίας, Ημαθίας, Σερρών, Χαλκιδικής, Κιλκίς και Θεσσαλονίκης.
Στις τέσσερις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά τον αριθμό κρουσμάτων βρίσκονται οι Περιφερειακές Ενότητες Ξάνθης, Καβάλας, Λάρισας και Ανατολικής Αττικής.
Την ίδια ώρα, με χαμηλότερη ταχύτητα και ένταση φαίνεται ότι κυκλοφορεί ο ιός του Δυτικού Νείλου στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λοιμώξεων (ECDC), από τα 184 κρούσματα λοίμωξης του ιού του Δυτικού Νείλου που είχαν καταγραφεί μέχρι και την περασμένη Πέμπτη στην Ευρώπη, τα 131 (ποσοστό 71% του συνόλου) είχαν… προέλευση ελληνική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, όταν η Ελλάδα αριθμούσε 126 κρούσματα, η Ρουμανία ανέφερε 19 σοβαρά κρούσματα, η Κύπρος 11, η Ουγγαρία 7, η Ιταλία 3, η Βουλγαρία 2, η Αυστρία και η Γαλλία ανέφεραν από 1 κρούσμα λοίμωξης του ιού του Δυτικού Νείλου. Επίσης, από 7 κρούσματα δήλωσαν η Σερβία και η Τουρκία.
Θανατηφόρα κρούσματα αναφέρθηκαν εκτός από εκείνα της Ελλάδας, στη Ρουμανία (2), στην Κύπρο (1), και στη Σερβία (1).
Απρόβλεπτος ο ιός, λένε οι ειδικοί
«Δεκάδες δήμοι επηρεάζονται από την επιδημία του ιού του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας, με τις βασικές, τις πιο δύσκολες εστίες να τοποθετούνται σε Θεσσαλία, Ανατολική Μακεδονία, Θράκη και Ανατολική Αττική» λέει στο ygeiamou.gr η ειδικός από το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης του ΕΟΔΥ, κυρία Δανάη Περβανίδου. Στο ερώτημα αν η εικόνα του μολυσματικού χάρτη όπως έχει διαμορφωθεί συσχετίζεται με τα προγράμματα καταπολέμησης των κουνουπιών που έχουν ή δεν έχουν υλοποιηθεί η απάντηση της ειδικού είναι αρνητική: “η καταπολέμηση του ιού του Δυτικού Νείλου δεν είναι ευθεία συνάρτηση των ψεκασμών. Όταν ο ιός “μπαίνει” σε μια περιοχή, η πορεία του επηρεάζεται από τους πληθυσμούς των πτηνών που αποτελούν τις “φυσικές δεξαμενές” του ιού και από τους πληθυσμούς των κουνουπιών που μολύνονται από τα πτηνά. Επίσης, η πορεία του επηρεάζεται από το μικροκλίμα της περιοχής. Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι πολυπαραγοντικός ιός και αυτό δυσκολεύει πολύ και την αντιμετώπισή του».
Μάλιστα, η κυρία Περβανίδου αναφέρει χαρακτηριστικά την περιγραφή για τον ιό του Δυτικού Νείλου που είχε κάνει ειδικός του Αμερικανικού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), σύμφωνα με την οποία “ο ιός μοιάζει με αιώνιο έφηβο. Είναι πολύ δύσκολο να τον ελέγξεις και να τον προβλέψεις!”.
Τα προγράμματα ψεκασμών των κουνουπιών είναι ένας μόνο τρόπος για να περιοριστεί η κυκλοφορία του ιού του Δυτικού Νείλου. “Μειώνοντας τους πληθυσμούς κουνουπιών μειώνονται και τα κρούσματα της λοίμωξης του ιού του Δυτικού Νείλου” λέει η κυρία Περβανίδου.
Τα μέτρα για την ατομική προστασία από τα κουνούπια είναι επίσης ένα όπλο σημαντικό που μπορούν να ενεργοποιούν οι πολίτες. Με δεδομένο ότι για τον ιό του Δυτικού Νείλου δεν υπάρχει εμβόλιο αλλά ούτε και συγκεκριμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της λοίμωξης που προκαλεί ο ιός, η πρόληψη της μόλυνσης παραμένει κομβικής σημασίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, από τα 131 κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, τα 82 παρουσίασαν εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ), δηλαδή εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση, και 49 είχαν ήπιες εκδηλώσεις, πχ εμπύρετο νόσημα ή δεν είχαν εκδηλώσεις από το ΚΝΣ. Οι ασθενείς έχουν ηλικία από 8 ως 91 έτη.
Με δεδομένο το στοιχείο μελέτης του ΕΟΔΥ, ότι για κάθε σοβαρό κρούσμα λοίμωξης υπάρχουν 140 περιστατικά μόλυνσης στην κοινότητα, εκτιμάται ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει πλήξει περίπου 18.000 ανθρώπους στη χώρα μας.
Αυτό που διαπιστώνουν κι εφέτος οι ειδικοί είναι πως ο ιός “χτυπάει” περισσότερο τους ηλικιωμένους και όσους πάσχουν από χρόνια νοσήματα. “Η ηλικία αναδεικνύεται σε σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσηση. Όσο μεγαλώνει η ηλικία, τόσο μεγαλώνει και ο κίνδυνος για λοίμωξη. Επίσης, τα χρόνια νοσήματα αποτελούν παράγοντα κινδύνου ανεξάρτητα από την ηλικία” εξηγεί η κυρία Περβανίδου.
Αναμενόμενη θεωρεί η ειδικός τη θνητότητα που καταγράφεται. Από τα 82 σοβαρά περιστατικά λοίμωξης είχαν θανατηφόρα κατάληξη τα 13 (ποσοστό 16%). Σε όλες τις περιπτώσεις επρόκειτο για άτομα μεγάλης ηλικίας, άνω των 75 χρόνων, ή για ανθρώπους με χρόνια, υποκείμενα νοσήματα.