Σε νέα εποχή έχει εισέλθει το ευαίσθητο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στη χώρα μας με τη λειτουργία του ηλεκτρονικού Μητρώου Δοτών-Δοτριών γεννητικού υλικού από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ), σχεδόν δέκα χρόνια μετά την νομοθετική πρόβλεψη για τη δημιουργία του.
Όπως ανέφερε στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου για τις ενημερωτικές και άλλες δράσεις της Αρχής, ο πρόεδρος, Καθηγητής κ. Νικόλαος Βραχνής, το Μητρώο θα συμπληρώσει στις 17 Φεβρουαρίου ένα έτος λειτουργίας, που σημαίνει ότι για το διάστημα αυτό το ηλεκτρονικό Μητρώο τροφοδοτείται σε πραγματικό χρόνο με τα στοιχεία των ατόμων που δώρισαν το γεννητικό τους υλικό στις Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
Παράλληλα, γίνεται η καταχώριση των στοιχείων των δοτών και των δοτριών βάσει των δεδομένων που διατηρούσαν οι Μονάδες όπως όφειλαν και για τα προηγούμενα έτη – έχει ολοκληρωθεί για το έτος 2021 και συνεχίζεται η ενσωμάτωση δεδομένων στο Μητρώο.
Μέχρι τώρα έχουν καταχωριστεί 3.600 δότριες και 101 δότες, καθώς και 763 δείγματα γεννητικού υλικού από το εξωτερικό.
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη, πλέον η Αρχή έχει τη βάση δεδομένων που πρόεβλεψε ο νομοθέτης το 2010. Υπάρχει όλη η εικόνα με βάση το Μητρώο της ιχνηλασιμότητας του γεννητικού υλικού από τον δότη ή τη δότρια στον λήπτη που μέχρι τώρα δεν ήταν διαθέσιμη, αλλά και ασκείται ο εποπτικός ρόλος της Αρχής. Είναι πολύ σημαντικό γιατί ελέγχεται ο αριθμός των παιδιών που γεννιούνται από το γεννητικό υλικό του ίδιου δότη, καθώς το νομοθετικό πλαίσιο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ορίζει ότι απαγορεύεται να γεννιούνται περισσότερα από 10 παιδιά με γεννητικό υλικό από το ίδιο άτομο, δότη ή δότρια» ανέφερε ο κ. Βραχνής.
Στην πράξη μέχρι τη λειτουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου ο έλεγχος γινόταν δειγματοληπτικά στις σχετικές βάσεις των Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο πλαίσιο του ελεγκτικού ρόλου της Αρχής. Ωστόσο, δεν υπήρχε η συνολική εικόνα, πχ δεν μπορούσε να ελεγχθεί εάν υπήρχε ο ίδιος δότης ή η ίδια δότρια σε περισσότερες Μονάδες. Με την καταγραφή που γίνεται πλέον σε πραγματικό χρόνο από όλες τις Μονάδες σχηματίζεται άμεσα η εικόνα που χρειάζεται να έχει η ΕΑΙΥΑ για την ιχνηλασιμότητα του γεννητικού υλικού.
«Ο νόμος ορίζει ότι όταν συμπληρωθεί ο αριθμός των 10 παιδιών από τον ίδιο δότη, το γεννητικό υλικό απενεργοποιείται. Η δωρεά μπορεί να γίνεται μέχρι την ηλικία των 40 χρόνων. Πρόκειται για ένα ζήτημα που πάντα η Αρχή αντιμετώπιζε με πολλή προσοχή. Είναι αναγκαίο να υπάρχει η εικόνα για τον αριθμό των παιδιών που έχουν γεννηθεί από τον ίδιο δότη ή δότρια, καθώς ο αριθμός 10 είναι το όριο ασφαλείας για τον ελληνικό πληθυσμό. Η υπέρβασή του εγκυμονεί κινδύνους, πχ μπορεί να προκύψει αιμομιξία σε περίπτωση που πάνω από 10 οικογένειες έχουν αποκτήσει παιδιά με γεννητικό υλικό από το ίδιο άτομο, και στην περίπτωση αιμομιξίας εκτός των άλλων θεμάτων, είναι μείζον το ζήτημα ασθενειών» εξήγησε ο κ. Βραχνής, απαντώντας σε ερώτηση του protothema.gr, σχετικά με το χρονικό εύρος που έχει η δωρεά του γεννητικού υλικού και ο τρόπος που διασφαλίζεται η τήρηση του σχετικού ορίου.
Μάλιστα, για τον λόγο αυτόν ζητήθηκε από τις Μονάδες να προχωρήσουν στην καταχώριση των ατόμων και των στοιχείων και για προηγούμενα έτη. Η Αρχή δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο ενδελεχής και αναδρομικός έλεγχος να αναδείξει και τέτοιες περιπτώσεις, και γι αυτό προετοιμάζεται να δει συνολικά προς το τέλος του έτους όλα τα δεδομένα και να εξετάσει πως θα διαχειριστεί τυχόν τέτοιο εύρημα, δηλαδή πάνω από 10 παιδιά με γεννητικό υλικό από το ίδιο άτομο.
Οι αλλαγές που έχει φέρει στο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ο πρόσφατος νόμος 4958/2022 θα είναι το αντικείμενο της ενημερωτικής εκστρατείας που διοργανώνει η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας σε Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας, με θέμα «Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή: Νέες συνθήκες, Περισσότερες επιλογές!». Οι δύο πρώτες συναντήσεις απευθύνονται στο ευρύ κοινό και σε υγειονομικούς και θα πραγματοποιηθούν στις 8 Φεβρουαρίου στην Αθήνα (στο ΕΒΕΑ, Ακαδημίας 7, ώρα 18.00) και στις 13 Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη.
Η Αρχή δίνει έμφαση στην ίδρυση και λειτουργία της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση προσώπων οροθετικών στον ιό της ανθρώπινης ανοσοποιητικής ανεπαρκείας (HIV) στο νοσοκομείο Αττικόν, για την οποία έχει ολοκληρωθεί η μελέτη και δρομολογείται η ανέγερση της.
Ακόμη, όπως ανέφερε ο κ. Βραχνής πρόκειται να συζητηθεί στις συνεδριάσεις της η επιθυμία μοναχικού άνδρα να υποβληθεί σε μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με παρένθετη κύηση, καθώς το δικαστήριο έκανε δεκτό σχετικό αίτημα που υποβλήθηκε, αλλά το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει την άδεια της Αρχής προς τη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
Τέλος, θα απασχολήσει την ΕΑΙΥΑ και η δυνατότητα βελτιστοποίησης των τεχνικών χαρακτηριστικών των εργαστηρίων των Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής με eco-friendly κριτήρια.
Ειδήσεις σήμερα:
