Με …προεκλογική σπουδή αλλά χωρίς χρονοδιάγραμμα και κυρίως, χωρίς χρηματοδότηση, επιχειρεί το υπουργείο Υγείας να υλοποιήσει τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης Ναρκωτικών ουσιών, στο πλαίσιο της εθνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά.
Απόφαση του υπουργού Υγείας, κ. Ανδρέα Ξανθού, η οποία τέθηκε χθες Τρίτη σε δημόσια διαβούλευση όπου και θα παραμείνει μέχρι τις 14 Μαΐου, καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των χώρων αυτών.
Σημειώνεται ωστόσο ότι κατά τη θεσμοθέτηση αυτών των Χώρων στις αρχές Μαρτίου με νόμο του υπουργείου Υγείας δεν είχε γίνει δεκτή καμία από τις προτάσεις που είχε καταθέσει η Πλατφόρμα των Οργανώσεων για τις Ψυχοδραστικές Ουσίες, με αποτέλεσμα να παραμένουν αρρύθμιστα βασικά ζητήματα, όπως η αδειοδότηση, η στελέχωση, η τήρηση Μητρώου κα.
Διευκρινίζεται στην υπουργική απόφαση πως προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που δημιουργεί η παράνομη χρήση ουσιών σε θεσμοθετημένο χώρο, «η κατοχή και χρήση ναρκωτικών ουσιών από τα άτομα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες των Χώρων αυτών και εντός των Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης, με την προϋπόθεση ότι αυτοί εγγράφονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών των ΧΕΧ, δεν αποτελεί άδικη πράξη».
Είσοδος στους χρήστες εφόσον έχουν μαζί τους τα ναρκωτικά
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση είναι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για την ενέσιμη χρήση προαποκτημένων ναρκωτικών ουσιών από τους λήπτες των υπηρεσιών και τη βραχεία παραμονή τους αμέσως μετά τη χρήση. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως οι χρήστες των ουσιών θα μπορούν να επισκέπτονται τους συγκεκριμένους χώρους έχοντας εξασφαλίσει οι ίδιοι και φέροντας μαζί τους τις ενέσιμες ναρκωτικές ουσίες τους. Για τον λόγο αυτό ορίζεται ότι πρέπει να τηρείται μητρώο καταγραφής ληπτών υπηρεσιών των Χώρων, στο οποίο θα έχει πρόσβαση μόνο η διεπιστημονική ομάδα κάθε Χώρου και το διοικητικό προσωπικό του.
Τέσσερα νοσοκομεία και τρεις Οργανισμοί θα μπορούν να λειτουργούν τους Χώρους αυτούς, σε σημεία αιχμής για τους χρήστες, κοινώς κοντά σε «πιάτσες» ναρκομανών. Στο πλαίσιο αυτό η υπουργική απόφαση προβλέπει ότι οι συγκεκριμένοι χώροι θα πρέπει να στεγάζονται στο κέντρο αστικών περιοχών και «σημεία των πόλεων όπου πραγματοποιείται συστηματική αγοραπωλησία και δημόσια χρήση ναρκωτικών ουσιών, καθώς και συνάθροιση πληθυσμών τοξικοεξαρτημένων και χρηστών ναρκωτικών ουσιών. Οι Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης γειτνιάζουν με υπηρεσίες αντιμετώπισης της εξάρτησης και ιδιαίτερα με υπηρεσίες μείωσης της βλάβης, όπως οι μονάδες άμεσης πρόσβασης».
Συγκεκριμένα, οι φορείς που θα μπορούν να έχουν στην αρμοδιότητά τους τη λειτουργία Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης είναι ο ΟΚΑΝΑ, το ΚΕΘΕΑ, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων Ελαιώνα Θηβών, το Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα» και το Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας «Αγία Ειρήνη».
Άγνωστος ο αριθμός των Χώρων, άδηλη και η χρηματοδότησή τους
Στην υπουργική απόφαση δεν αποσαφηνίζεται ο αριθμός των Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης που θα λειτουργήσουν, όπως είχε αναφερθεί από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας όταν ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος, ούτε κοστολογείται η λειτουργία τους ούτε εξασφαλίζεται η χρηματοδότησή τους. Στην πράξη, κάθε ένας από τους φορείς ή τα νοσοκομεία που μπορούν να ζητήσουν από το υπουργείο Υγείας άδεια για τη λειτουργία των Χώρων αυτών θα το αιτείται εφόσον θα μπορεί να υποστηρίξει οικονομικά τη λειτουργία ενός ή περισσότερων Χώρων. Με δεδομένο βεβαίως πως όλες οι δημόσιες δομές είτε νοσοκομεία είτε άλλοι φορείς εποπτευόμενοι από το υπουργείο Υγείας τα τελευταία χρόνια καλούνται να λειτουργήσουν με συρρικνωμένους προϋπολογισμούς και κονδύλια που εκταμιεύονται με το σταγονόμετρο, προκύπτει ευλόγως το ερώτημα πώς θα υποστηριχθεί μια ακόμη δραστηριότητα εάν δεν αυξηθεί η χρηματοδότηση από την Αριστοτέλους.
Πάντως, μέχρι στιγμής, μόνον ο ΟΚΑΝΑ φέρεται να δρομολογεί την ίδρυση και λειτουργία μίας τέτοιας δομής στο κέντρο της Αθήνας. Ενδέχεται να είναι είτε στον ίδιο χώρο που λειτουργούσε ο πρώτος εποπτευόμενος χώρος «Οδυσσέας» που λειτούργησε πιλοτικά το 2014 ή σε πολύ μικρή απόσταση από αυτόν, και κοντά στην «πιάτσα» της Ομόνοιας σε κάθε περίπτωση.
Κάθε Χώρος Εποπτευόμενης Χρήσης θα μπορεί να φιλοξενήσει έως 12 χρήστες – θα διαθέτει 12 θέσεις εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών. Η ελάχιστη λειτουργία του θα είναι οκτώ ώρες την ημέρα. Το προσωπικό του θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ένα γενικό γιατρό, ένα νοσηλευτή και έναν κοινωνικό λειτουργό. Θα παρέχεται συμβουλευτική ενημέρωση για ασφαλή χρήση ναρκωτικών ουσιών ενώ θα υπάρχει και διασύνδεση με προγράμματα αντιμετώπισης της εξάρτησης και υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα φιλοξενίας και σίτισης των χρηστών.
