*Γράφει η Φώφη Γιωτάκη
Στο «τραπέζι» των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει για επανεξέταση η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού που θα διευκολύνει -και- τις μετακινήσεις των πολιτών μεταξύ των χωρών.
Παρότι δεν υπήρξε ομοφωνία κατά την χθεσινοβραδινή Σύνοδο Κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης για το συγκεκριμένο θέμα, η πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού συζητήθηκε αναλυτικά και- όπως δήλωσαν αργότερα σε κοινή συνέντευξη Τύπου η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ- θα μπορούσε σε πρώτη φάση να χρησιμοποιηθεί για «ιατρικούς λόγους». Μάλιστα η πρόεδρος της Κομισιόν και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο η χρήση του πιστοποιητικού να «περάσει» και σε επόμενο στάδιο, αρκεί να εξασφαλιστεί ομοφωνία από τα κράτη-μέλη για πιθανές άλλες χρήσεις του- κάτι που συνέβη λόγω των σοβαρών επιφυλάξεων της Άνγκελας Μέρκελ και του Εμανουέλ Μακρόν. Προς το παρόν οι Ευρωπαίοι ηγέτες προκρίνουν σε ένα πρώτο στάδιο κοινή λίστα πιστοποιημένων τεστ κορωνοϊού.
Λίγες ώρες νωρίτερα από την τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών με αντικείμενο την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση της πανδημίας ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρούσε να αναδείξει και να στηρίξει την πρότασή του με άρθρο στην πανευρωπαϊκή ιστοσελίδα Euractiv και στην ιστοσελίδα Das Morning Briefing. Το κοινά συμφωνημένο πρότυπο ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού σε ολόκληρη την ΕΕ, όπως τόνιζε ο Έλληνας πρωθυπουργός, δεν θα οδηγεί σε κανέναν περιορισμό της ελευθερίας να ταξιδεύουμε, αλλά αντιθέτως θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία μια λωρίδας ταχείας κυκλοφορίας για τα ταξίδια (fast travel lane) για όσους διαθέτουν αυτό το ψηφιακό, τυποποιημένο πιστοποιητικό. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε όλα τα σημεία της πρότασης για την θεσμοθέτηση ενός ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού, αποσαφηνίζοντας ότι σε πρώτη φάση το ζητούμενο είναι να επιτευχθεί συμφωνία για τα τεχνικά χαρακτηριστικά και την τυποποίηση της μορφής του. Αυτό προκειμένου να έχει γίνει η κατάλληλη προεργασία, ώστε η Ευρώπη να είναι έτοιμη να συζητήσει τη χρήση του όταν θα έχει πια αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών που θα έχουν εμβολιαστεί.
Μαζί εν τω μεταξύ με τον Καγκελάριο της Αυστρίας Sebastian Kurz και την Πρωθυπουργό της Δανίας Mette Frederiksen ανέδειξαν την ανάγκη επίσπευσης της αδειοδότησης υποψήφιων εμβολίων που βρίσκονται στο τελικό στάδιο αξιολόγησης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) -με πρώτο παράδειγμα το εμβόλιο που έχει αναπτύξει το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε συνεργασία με την AstraZeneca.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε επιπλέον ότι η Ευρώπη πρέπει εφεξής να φροντίσει να οδηγεί τις εξελίξεις στο μέτωπο των αδειοδοτήσεων, ειδικά σε ό,τι αφορά την έγκριση εμβολίων που είναι μονοδοσικά ή δεν απαιτούν συνθήκες βαθιάς ψύξης και συνεπώς μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα στις εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού. Στη συνέχεια διευκρίνισε ότι η πρωτοβουλία των τριών ηγετών δεν αποσκοπεί στην άσκηση πολιτικής πίεσης στον EMA, αλλά στην παράκαμψη χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών, οι οποίες καθυστερούν τη λήψη αποφάσεων που λαμβάνονται βάσει απτών επιστημονικών δεδομένων.
Στις παρεμβάσεις του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε επίσης την ανάγκη να τηρηθούν πλήρως τα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων εμβολίων που έχουν συμφωνηθεί με τις φαρμακευτικές εταιρείες για το πρώτο τρίμηνο του 2021, τονίζοντας ότι στον αγώνα κατά της Covid-19 δεν υπάρχει περιθώριο να χαθεί χρόνος.
Όσον αφορά την εμφάνιση μεταλλαγμένων στελεχών του κορονοϊού, ο Πρωθυπουργός στάθηκε στη σημασία της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Θα κλείσουν ξανά τα σύνορα;
Αντιμέτωποι με την πιθανότητα εκ νέου κλεισίματος των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της αδυναμίας των κρατών – μελών να καταλήξουν σε μια κοινή πολιτική, τόσο για την αντιμετώπιση της περαιτέρω εξάπλωσης της πανδημίας και κυρίως της μεταλλαγής του ιού που παρατηρείται σε ορισμένες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και για την διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της κοινής αγοράς βρέθηκαν χθες οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ.
Στην τηλεδιάσκεψη των 27, τα κράτη – μέλη της ΕΕ προσπάθησαν να βρουν τη χρυσή τομή ώστε οι κυβερνήσεις να καταφέρουν μεν να ανοίξουν εκ νέου τις οικονομίες τους, χωρίς να υπάρξει μεγάλος κίνδυνο διασπορά τους ιού. Το βασικό ζήτημα που έπεσε στο «ψηφιακό τραπέζι» των διαπραγματεύσεων αφορούσε στην απαγόρευση όλων των μη αναγκαίων ταξιδιών εντός αλλά και εκτός της ΕΕ, πρόταση την οποία στήριξε και το Βερολίνο που καταγράφει ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων. Το ζήτημα του κλεισίματος των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ απασχόλησε ιδιαίτερα τους 27, καθώς αρκετοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αρνήθηκαν να συμφωνήσουν τόσο για πρακτικούς όσο και για ιδεολογικούς λόγους.
Για πολλούς εξ αυτών, τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ θα ήταν κάτι τόσο παράξενο όσο το να έκλειναν τα σύνορα από πολιτεία σε πολιτείας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ενώ για άλλους εκ των 27, υφίστανται και πρακτικά ζητήματα καθώς σε καθημερινή βάση υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 3,5 εκατ. Ευρωπαίοι πολίτες διασχίζουν τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ για λόγους εργασίας.
Η Γαλλία εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις καθώς ανέφερε ότι ο χώρος Σένγκεν και η ΕΕ δεν είναι νησιά, επομένως είναι περίπλοκο να εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, όπως συνέβη στην περίπτωσης της Νέας Ζηλανδίας, της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας.
Η Ελλάδα, αλλά και η Πορτογαλία, η Δανία και η Τσεχία ζήτησαν την εφαρμογή της πρότασης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού που θα αφορά στη διεύρυνση της ελευθερίας των μετακινήσεων εντός της ΕΕ, ώστε τα κράτη – μέλη που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό (Κροατία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία) να μπορέσουν να προετοιμαστούν για την καλοκαιρινή σεζόν. Ωστόσο αυτή η πρόταση δεν βρήκε προς το παρόν υποστήριξη από άλλα κράτη – μέλη, τα οποία για δικούς τους λόγους το κάθε ένα, θεωρούν ότι η επίδειξη αρνητικού τεστ, αρκεί προς το παρόν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ολλανδία δεν ήταν αρνητική στην πρόταση της Αθήνας, ωστόσο ζήτησε τη συμβουλή των αρμοδίων αρχών του υπουργείου Υγείας στη Χάγη, τονίζοντας ότι είναι ακόμα νωρίς για να ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
Η Γερμανία, στρέφοντας το δάχτυλο στην Τσεχία, ζήτησε ακόμα και το κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ, σε περίπτωση που τα κράτη – μέλη δεν καταφέρουν να βρουν μια κοινή γραμμή, καθώς θα ήταν μεν το χειρότερο δυνατό σενάριο, αλλά δυστυχώς το μοναδικό σε περίπτωση που κάθε κράτος – μέλος ακολουθήσει τη δική του στρατηγική.
Η Γερμανία ζήτησε επίσης την ιδέα να απαγορευτούν όλες οι πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την Ευρωπαϊκή Ένωσης, απαγόρευση που θα αφορά και στους Ευρωπαίους πολίτες που επιθυμούν να επιστρέψουν από το Ηνωμένο Βασίλειο στην ΕΕ.
Τα κράτη – μέλη της Βαλτικής, ζήτησαν να επιτευχθεί συμφωνία για τον εμβολιασμό, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, του 70% όλων των ενήλικων μέχρι το καλοκαίρι. Αναφορικά με τα εμβόλια που αναμένονται να εγκριθούν για κυκλοφορία εντός της ΕΕ, άπαντα τα κράτη – μέλη συμφώνησαν ότι είναι μια διαδικασία που επείγει και εξέφρασαν την ελπίδα τους το εμβόλιο της AstraZeneca να λάβει άδεια από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) ακόμα και μέσα στην επόμενη εβδομάδα.
