Τα έλκη του δέρματος αποτελούν απώλεια δέρματος με παράλληλη φλεγμονή των ιστών. Εντοπίζονται συχνά στα κάτω άκρα ως αποτέλεσμα φλεβικής ανεπάρκειας, περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, σακχαρώδη διαβήτη (διαβητική νευροπάθεια) είτε λόγω πίεσης (κατακλίσεις) από τη μακροχρόνια πίεση σε ένα σημείο του σώματος σε άτομα που μένουν επί μακρόν ακίνητα.
Στις περιπτώσεις που το άτομο έχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα, το έλκος μπορεί να μεγαλώσει αρκετά χωρίς να επουλώνεται πλήρως, σχηματίζοντας ένα χρόνιο ή άτονο έλκος. Όπως σημειώνουν ειδικοί, τα έλκη αποτελούν σημαντική αιτία αναπηρίας και εργατοωρών για πολλούς ανθρώπους. Η πλημμελής φροντίδα ή ορισμένες καταστάσεις (π.χ. αποφρακτική αρτηριοπάθεια) επιτρέπουν τη μόλυνση του έλκους με αποτέλεσμα τη γάγγραινα ή και τον ακρωτηριασμό.
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την περίπτωση των ελκών (έλκη κατακλίσεων, φλεβικά, αρτηριακά, διαβητικά, μετεγχειρητικά) και μπορεί να είναι συντηρητική είτε/και χειρουργική ανάλογα με το στάδιό τους. Στο πρώτο στάδιο η πληγή δεν είναι ακόμα ανοιχτή ωστόσο μπορεί να υπάρχει ερυθρότητα και πόνος. Στο δεύτερο στάδιο σχηματίζεται το έλκος με το άνοιγμα του δέρματος και μοιάζει με ρηχό κρατήρα που περιέχει υγρό. Στο τρίτο στάδιο η πληγή περνά στον υποδόριο ιστό ενώ στο τέταρτο στάδιο φτάνει στους μύες και τα οστά προκαλώντας βλάβες σε τένοντες, αρθρώσεις και βαθύτερους ιστούς.
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει τη φροντίδα των τραυμάτων, τον καθημερινό καθαρισμό, τη χρήση προστατευτικών επιδέσμων και επιθεμάτων, χορήγηση τοπικών ή από του στόματος αντιβιοτικών και την απομάκρυνση απομάκρυνση των νεκρών ιστών. Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής, εξέλκωσης με κακοήθη εξαλλαγή ή σε έλκη τρίτου και τέταρτου σταδίου, η χειρουργική επέμβαση θα αποτελέσει μονόδρομο ώστε να επιτευχθεί σύγκλιση του τραύματος, να περιοριστεί η απώλεια υγρών, να προληφθεί η φλεγμονή, να βελτιωθεί η φροντίδα του ασθενούς και να μειωθεί ο χρόνος θεραπείας και τα έξοδα νοσηλείας.
Στα ασφαλιστικά συμβόλαια νοσοκομειακής περίθαλψης εντοπίζονται επεμβάσεις που σχετίζονται με τη χειρουργική αντιμετώπιση των ελκών, τόσο για την αρχική αιτία όσο και τη δερματική αποκατάσταση. Έτσι, ο ασφαλισμένος μπορεί να καλυφθεί π.χ. για την «Ενδαγγειακή αγγειοπλαστική περιφερικών αγγείων» ή «Σαφηνεκτομή» που εστιάζεται στην αιτία του φλεβικού έλκους (π.χ. λόγω κιρσών ή αθηροσκλήρωσης) και έπειτα για την αποκατάσταση του δέρματος να υποβληθεί σε τεχνικές πλαστικής χειρουργικής/επεμβατικής δερματολογίας για την τοποθέτηση τοπικών κρημνών (ιστών από γειτονικές περιοχές), ελεύθερων κρημνών (ιστών από άλλες περιοχές του σώματος) ή και μυοδερματικών ή μυικών κρημνών σε σοβαρά έλκη, περιπτώσεις δηλαδή που καλύπτει το συμβόλαιο υγείας.
Προσοχή όμως: Οι ασφαλισμένοι πρέπει να διαβεβαιωθούν από την εταιρεία ότι η περίπτωση καλύπτεται. Ενδεικτικά, συμβόλαιο μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας αναφέρει στους όρους την εξαίρεση θεραπείας άτονων ελκών.
Φροντίδα της κατάκλισης
Οι κατακλίσεις ή έλκη εκ κατακλίσεως είναι πληγές σε σημεία του σώματος που υφίστανται τη μακροχρόνια πίεση και εντοπίζονται κυρίως σε ηλικιωμένους με μειωμένη κινητικότητα, σε άτομα, καρκίνο ή διαβήτη, ορθοπαιδικούς ασθενείς με κάταγμα λεκάνης ή σπονδυλικής στήλης και κάτω άκρων, νευροχειρουργηθέντες σε ακινησία ή νοσηλευόμενους σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
Η περιποίηση της κατάκλισης που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τον απαλό καθαρισμό, αλλαγές, πλύσεις κ.ο.κ. είναι μια διαδικασία που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Σε πολλά νοσοκομειακά προγράμματα, η παροχή «φροντίδα κατάκλισης» ή «Αλλαγή και περιποίηση κατάκλισης» ενεργοποιείται στο πλαίσιο της κατ’ οίκον νοσηλείας μετά την ενδονοσοκομειακή φροντίδα του καλυπτόμενου περιστατικού (π.χ. ορθοπαιδική επέμβαση) έναντι συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος (π.χ. 15 ημέρες) και ορίου εξόδων.
Όπως σημειώνουν ειδικοί, ένας έλκος κατάκλισης μπορεί να σχηματιστεί σε 2 ή 3 μέρες, να χρειαστεί όμως εβδομάδες ή και μήνες για να επουλωθεί.
Μέριμνα για αποκλειστική νοσοκόμα
Πάνω από τρεις στις πέντε περιπτώσεις κατακλίσεων μπορούν να αποφευχθούν με την επισταμένη ιατρονοσηλευτική φροντίδα, σημειώνουν οι ειδικοί και προσθέτουν πως, τις περισσότερες φορείς, εναπόκειται στην οικογένεια του ασθενούς, τον χρόνο και το χρήμα που μπορούν να διαθέσουν για την περιποίηση του αγαπημένου τους προσώπου, αφού η φροντίδα των ελκών πίεσης δεν είναι απλή υπόθεση για μη εξειδικευμένα άτομα.
Οι νοσηλευτές και νοσηλεύτριες μπορούν να παράσχουν πολύτιμες υπηρεσίες που στηρίζονται στις γνώσεις και την εμπειρία τους, επιτρέποντας στον ασθενή να νιώθει ασφαλής και στους οικείους του να διατηρήσουν τους κανονικούς ρυθμούς της ζωής τους. Έτσι, από τα ασφαλιστήρια υγείας δεν θα μπορούσε να λείπει η κάλυψη αποκλειστικής νοσοκόμας, με την παροχή να ενεργοποιείται τόσο για την παραμονή στο νοσοκομείο όσο και την κατ’ οίκον νοσηλεία.
Διαβάστε περισσότερα για τη σωτήρια παροχή εδώ.
Διαβάστε επίσης:
Παθήσεις Οισοφάγου: Ποιες καλύψεις περιλαμβάνει το ασφαλιστήριο υγείας
Θυρεοειδοπάθειες: Πώς καλύπτονται εξετάσεις και επεμβάσεις
Εξετάσεις και επισκέψεις σε μη συμβεβλημένα ιατρικά κέντρα: Πότε και πώς καλύπτονται
