Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος οφείλεται στον μηνιγγιτιδόκοκκο, ένα βακτήριο το οποίο εισέρχεται στον οργανισμό μέσω του ανώτερου αναπνευστικού και μπορεί ξαφνικά να προκαλέσει μηνιγγίτιδα (λοίμωξη του περιβλήματος του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού) ή σηψαιμία (λοίμωξη του αίματος).
Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου μπορεί να παρερμηνευτούν ως συμπτώματα γρίπης, όμως, η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο εντός 24 ωρών. Από αυτούς που επιβιώνουν, ένας στους πέντε εμφανίζει αναπηρίες, όπως νευρολογικά προβλήματα, απώλεια ακοής ή και ακρωτηριασμό. Στη χώρα μας τα περισσότερα κρούσματα συμβαίνουν σε βρέφη και μικρά παιδιά κάτω των τεσσάρων ετών, αλλά μεγάλος αριθμός κρουσμάτων (περίπου 1 στα 3) αφορά εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ηλικίας 10-24 ετών. Σχεδόν στην πλειονότητά τους τα περισσότερα κρούσματα οφείλονται στον μηνιγγιτιδόκοκκο τύπου Β ή οροομάδος Β (πάνω από 70% των κρουσμάτων).
Γιατί οι έφηβοι κινδυνεύουν
Κοινές καθημερινές συμπεριφορές των εφήβων τους βάζουν σε υψηλό κίνδυνο για τη μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ομαδικές συνθήκες διαβίωσης, τα φιλιά, ο συγχρωτισμός και η χρήση κοινών αντικειμένων εστίασης. Επίσης, οι φορείς της νόσου (αυτοί που κουβαλούν στο στόμα τους το βακτήριο αλλά δεν νοσούν) είναι οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες – στην ηλικία των 19 ετών 1 στα 4 άτομα είναι φορέας του βακτηρίου.
Ειδικότερα για τους εφήβους, το νόσημα μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινότητα τους. Πρόσφατη μελέτη έδειξε πώς φαινομενικά υγιείς έφηβοι που επιβίωσαν από τη νόσο παρουσίαζαν μεγαλύτερα ποσοστά κούρασης, είχαν χαμηλότερη ποιότητα ζωής και χειρότερες επιδόσεις στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο σε σχέση με τους συνομήλικους τους.
Για τους παραπάνω λόγους, πολλά είναι πλέον και τα πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο (κυρίως σε Αγγλία και ΗΠΑ), που ζητούν τον εμβολιασμό ενάντια στον μηνιγγιτιδόκοκκο ως υποχρεωτικό μέτρο πρόληψης.
Το σωτήριο εμβόλιο
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο εμβόλια, που καλύπτουν τον μηνιγγιτιδόκοκκο της οροομάδος Β, εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ. Και για τα δύο εμβόλια έχει αποδειχτεί ότι παρέχουν ασφάλεια και ανοσογονικότητα. Τo νεότερο εμβόλιο επί του παρόντος συστήνεται για παιδιά ηλικίας 10 ετών και πάνω. Το παλιότερο εμβόλιο πωλείται στα φαρμακεία 104,39 ευρώ και το νεότερο 90,74 ευρώ. Κανένα από τα δύο δεν αποζημιώνεται από την Πολιτεία, εκτός από τις ομάδες αυξημένου κινδύνου.
Η Ενωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής είχε στείλει επανειλημμένα επιστολές στον απελθόντα υπουργό Υγείας, ζητώντας να εντάξει το εμβόλιο για τις ομάδες παιδιών που έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από μηνιγγίτιδα τύπου Β, όπως τα βρέφη κάτω του ενός έτους και οι έφηβοι. Είχε προτείνει το εμβόλιο να αποζημιώνεται είτε ολικώς είτε εν μέρει, με προϋποθέσεις και κριτήρια οικογενειακής κατάστασης, αριθμού παιδιών κ.λπ., αλλά δυστυχώς ουδέποτε δόθηκε απάντηση. Δυστυχώς το θέμα με το συγκεκριμένο εμβόλιο δημιουργεί στην ελληνική κοινωνία παιδιά δύο ταχυτήτων. Αυτά που μεγαλώνουν σε οικογένειες που έχουν να πληρώσουν και εκείνα που μεγαλώνουν με οικογένειες που αδυνατούν…
