Η Άνοιξη θεωρείται ως η χειρότερη εποχή για τις αλλεργίες. Πράγματι, οι περισσότεροι ασθενείς με αλλεργία σε γύρεις, βρίσκουν ανακούφιση τις κρύες, χειμωνιάτικες ημέρες. Για κάποιους ανθρώπους, όμως, ο χειμώνας -και ιδιαίτερα οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς- είναι η περίοδος όπου ταλαιπωρούνται εντονότερα. Κι αυτό γιατί οι ενδοοικιακές αλλεργίες είναι εντονότερες στις γιορτές. Τα κλειστά παράθυρα, λόγω του κρύου, η θέρμανση και ο περισσότερος χρόνος που περνάμε στο σπίτι είναι τα κύρια αίτια αυτού του φαινομένου.

Η αύξηση των αλλεργιών στις γιορτές οφείλεται στην μεγαλύτερη επαφή με τα ενδοοικιακά αλλεργιογόνα, όπως τα κατοικίδια ζώα, οι μύκητες ή τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Ωστόσο, τα Χριστούγεννα είναι η κατάλληλη περίοδος και για διάφορα κρυφά αλλεργιογόνα, είτε στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο και στους στολισμούς, είτε στις τροφές και στα ποτά που απολαμβάνουμε.
Παράλληλα, κίνδυνοι κρύβονται και από την πιο χαλαρή συμπεριφορά που αναμενόμενα υιοθετούμε τις μέρες των γιορτών. Πολλοί ασθενείς αμελούν να λαμβάνουν τακτικά τη φαρμακευτική αγωγή τους. Επίσης, γίνονται περισσότερο ελαστικοί στην αποφυγή αλλεργιογόνων και άλλων παραγόντων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα τους.

Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τις αλλεργίες των Χριστουγέννων;
α. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο
Σε πολλές περιπτώσεις συμπτώματα, όπως φαγούρα και μπούκωμα στη μύτη, φταρνίσματα, βήχας, ακόμα και δύσπνοια μπορεί να εμφανιστούν κοντά στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η αλλεργία στο δέντρο καθ’ εαυτό είναι σπάνια, αλλά υπάρχει εξήγηση για τα συμπτώματα.
Σε κάποιους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα που δεν θεραπεύονται -ή δεν λαμβάνουν σωστά την αγωγή τους- η μυρωδιά του δέντρου μπορεί να ερεθίσει το αναπνευστικό τους.
Το συχνότερο αίτιο συμπτωμάτων από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι οι μύκητες. Συχνά, σπόρια μυκήτων βρίσκονται σε αφθονία στο δέντρο, ιδιαίτερα στον κορμό, και προκαλούν επιδείνωση σε ασθενείς με αλλεργία σε μύκητες.

β. Το αλκοόλ
Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να εμφανίσουν αντιδράσεις μετά την κατανάλωση αλκοόλ, συνήθως στο κόκκινο κρασί, αλλά και σε άλλα ποτά. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να είναι αλλεργικές ή άλλες αντιδράσεις υπερευαισθησίας και είναι συχνότερες σε ασθενείς που πάσχουν ήδη από ρινίτιδα, άσθμα ή τροφικές αλλεργίες.
Αλλεργιογόνα που μπορεί να περιέχονται στο κρασί είναι το σταφύλι, η ζελατίνη ψαριού, οι μύκητες, το αυγό, η καζεΐνη γάλακτος, και άλλα. Για παράδειγμα αντιδράσεις έχουν παρατηρηθεί σε ασθενείς αλλεργικούς σε δηλητήρια υμενοπτέρων (όπως η μέλισσα ή σφήκες), τα οποία έχουν παγιδευτεί και επιμολύνει το κρασί στη διαδικασία παραγωγής του.
Παράλληλα, το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει στην ευκολότερη εμφάνιση αντιδράσεων σε ασθενείς με αναφυλαξία σε άσκηση. Επίσης, ασθενείς με αλλεργία σε πρωτεΐνες μεταφοράς λιπιδίων (LTP σύνδρομο), μία τροφική αλλεργία αρκετά συχνή στη χώρα μας, μπορεί να εκδηλώσουν εντονότερα συμπτώματα με ταυτόχρονη κατανάλωση αλκοόλ και τρoφών με LTPs, όπως φρούτα, λαχανικά ή ξηροί καρποί.

γ. Τροφές
Το φαγητό κατέχει μία σημαντική θέση στις γιορτές, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Γλυκά όπως τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, όπως και άλλα φαγητά που σπάνια καταναλώνουμε εκτός γιορτών περιέχουν τροφικά αλλεργιογόνα.
Αρκετές φορές πρωτοεμφανίζεται κάποια αλλεργική αντίδραση στις γιορτές, αλλά και ασθενείς με γνωστή αλλεργία μπορεί να έχουν κάποιο επεισόδιο. Συχνότερα ο λόγος είναι η πρόσμιξη αλλεργιογόνων σε γλυκά, συνήθως κατά λάθος, οπότε και δεν αναγράφεται στα συστατικά του τρόφιμου.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στα σπιτικά γεύματα, όπου συχνά προετοιμάζονται παράλληλα διαφορετικά φαγητά και γλυκά. Σε κάποιες περιπτώσεις για παράδειγμα, ξηροί καρποί μπορεί από λάθος να πέσουν σε ένα γλυκό που προορίζεται για το παιδί με αλλεργία σε αυτούς.

δ. Άλλα
Το λάστιχο είναι ένα αλλεργιογόνο που συχνά προκαλεί αντιδράσεις στη διάρκεια των γιορτών. Παιχνίδια από λάστιχο και δραστηριότητες, όπως το φούσκωμα των μπαλονιών, θα πρέπει να αποφεύγονται. Το αλεξανδρινό (Euphorbia pulcherrima) ανήκει στην οικογένεια του λαστιχόδεντρου και μπορεί να προκαλέσει άσθμα ή και αναφυλαξία σε ασθενείς με αλλεργία στο λάστιχο.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε τα συμπτώματα σας;
• Εάν έχετε αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα, μην αμελείτε τη αγωγή ελέγχου και τις οδηγίες περιορισμού έκθεσης σε αλλεργιογόνα και ερεθιστικούς παράγοντες που έχετε λάβει από το γιατρό σας.
• Διατηρήστε την υγρασία στο σπίτι κοντά στο 50-55%, για να περιορίσετε την αύξηση των ακάρεων της οικιακής σκόνης και των μυκήτων.
• Περιορίστε την έκθεση στον καπνό του τζακιού ή κεριών, σε τεχνητό χιόνι ή άλλα αερολύματα
• Καθαρίστε προσεκτικά τα αποθηκευμένα χριστουγεννιάτικα στολίδια, καθώς μπορεί να έχουν σκόνη και μύκητες
• Φορέστε γάντια πριν αγγίξετε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, εάν έχετε δερματίτιδα εξ επαφής. Το τερπένιο που βρίσκεται στους χυμούς του κορμού του, μπορεί να επιδεινώσει τη δερματίτιδα σας.
• Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε φυσικό δέντρο, ξεπλύνετε το με προσοχή και αφήστε το πρώτα να “στεγνώσει” για κάποιες ημέρες, πριν το βάλετε στο σπίτι.
• Εάν έχετε γνωστή τροφική αλλεργία, φροντίστε να έχετε λάβει από τον Αλλεργιολόγο σας την κατάλληλη αγωγή αντιμετώπισης επεισοδίου, όπως και σαφείς οδηγίες λήψης της.
• Προτιμήστε να ετοιμάσετε μόνοι σας τα γλυκά των γιορτών. Πέρα από μία δημιουργική διαδικασία, θα σας δώσει τον έλεγχο στα συστατικά τους, ώστε να να προστατευτείτε εσείς ή το παιδί σας, εάν έχετε τροφική αλλεργία.