Αμέτρητες είναι οι φορές που ο επιστημονικός χώρος έχει βάλει τον σκύλο στο «μικροσκόπιο». Και έχει αποδείξει ότι είναι ικανός να συμβάλει στην υγεία του ανθρώπου, να ανιχνεύει αρρώστιες και να βοηθά άτομα ειδικών κατηγοριών, αλλά και να εντοπίζει ανθρώπους κάτω από συντρίμμια. Και δεν είναι μόνον αυτά που μπορεί να κάνει με αξιοζήλευτο «επαγγελματισμό», ένα ζώο που στη διάρκεια των αιώνων ήταν (και εξακολουθεί να είναι) δίπλα στον άνθρωπο.
Όταν ο άνθρωπος άφησε πίσω του τον πνευματικό Μεσαίωνα, η επιστήμη άρχισε να κερδίζει έδαφος. Υπήρξαν άνθρωποι που θέλησαν με μελέτες/έρευνες να αποκτήσουν γνώση για τη φύση του σκύλου. Και έδωσαν τη σκυτάλη στους επόμενους, που την πήγαν παραπέρα.
Την παράλληλη αυτή πρόοδο, ανθρώπου και σκύλου, που βασίζεται στη γνώση και έχει ως αποτέλεσμα την εξειδίκευση στο «κεφάλαιο» σκύλος, μας εξηγεί η επαγγελματίας θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ασπασία Σκιαδαρέση.
«Η γνώση είναι δύναμη», υποστήριζε ο Φράνσις Μπέικον, που έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της επιστήμης και πάλεψε για να απαλλάξει την Ευρώπη από τον πνευματικό Μεσαίωνα. Μία φράση που ταιριάζει «γάντι» και στον σκύλο.
Η επιστήμη «τρέχει» καθημερινά με μεγάλη ταχύτητα, και νέα δεδομένα μπαίνουν στο «κουτί» της γνώσης.
Η εκπαίδευση, η μάθηση, ανοίγουν τους δρόμους για νέες πρακτικές και είναι η συνέχεια μας, η εξέλιξή μας. Βελτιώνουμε την πνευματική και σωματική μας υγεία, και, παράλληλα, την ευημερία αλλά και την ευτυχία μας.
Σκεφτείτε τη ζωή μας χωρίς βιβλία, δασκάλους, σχολεία και πανεπιστήμια. Χωρίς παιδεία. Χωρίς μελέτες, φάρμακα, γιατρούς και νοσοκομεία. Χωρίς υγεία.
Σκεφτείτε, όμως, και τη συνύπαρξη: δεν είμαστε μόνοι μας σ’ αυτόν τον πλανήτη.
Τα ζώα έχουν κι αυτά κυρίαρχη θέση στη διατήρηση της αλυσίδας της ζωής και, μάλιστα, έχουν θυσιαστεί και ‘κείνα, όπως ο άνθρωπος, στον βωμό της επιστήμης.
Τα ζώα, όντας κι αυτά ισάξια μέλη του πλανήτη, έχουν συμβάλει στο δρόμο για την εξέλιξη. Τα ζώα και η φύση διατηρούν την αλυσίδα για την ισορροπία.
Οι σκύλοι εργασίας, οδηγοί, βοηθοί, διασώστες
Αν ανατρέξουμε πίσω, θα δούμε ότι ο άνθρωπος έφερε τον σκύλο δίπλα του για να τον χρησιμοποιήσει κυρίως ως εργαλείο για την εργασία του: για τις αγροτικές δουλειές, τη βοσκή, την καθοδήγηση κοπαδιού, αλλά και για το τράβηγμα/ανέλκυση αντικειμένων, το κυνήγι και τη φύλαξη.
Μετέπειτα ο σκύλος χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για ανίχνευση – επισήμανση ναρκοληψίας, ως διασώστης σε σεισμούς και άλλες καταστροφές. Αμέτρητες είναι οι φορές που βρέθηκαν άνθρωποι ζωντανοί χάρη στον σκύλο. Πολλές, επίσης, είναι οι φορές που σκύλοι κινδύνεψαν για να βοηθήσουν αλλά ζώα που βρέθηκαν σε κίνδυνο, όπως είδαμε πρόσφατα στην Αυστραλία με τα κοάλα.
Ο σκύλος έγινε ακόμη και ναυαγοσώστης. Ουκ ολίγοι διασώθηκαν από αυτό το υπέροχο πλάσμα που λέγεται σκύλος, καθώς είναι και εξαιρετικός κολυμβητής.
Σήμερα καμαρώνουμε τον σκύλο ως οδηγό ανθρώπων με κινητικά προβλήματα, ακοής και όρασης, ακόμα και ως βοηθό σε ψυχολογικές διαταραχές.
Τον θαυμάζουμε όταν στέκεται δίπλα σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, με αυτισμό και με επιληψίες, αλλά και με αλλεργίες, και σε παιδιά με διαφορετικότητα.
Τον βλέπουμε ως στήριγμα στους ηλικιωμένους ανθρώπους, ως ζώο συντροφιάς στις δύσκολες ώρες της μοναξιάς τους.
Η εξέλιξη του σκύλου έχει φτάσει σε τόσο υψηλά επίπεδα, που τον παρατηρούμε ως σκύλο ανίχνευσης – επισήμανσης υπογλυκαιμικών κρίσεων, ενώ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή σε διαγνωστικά κέντρα για πολύ σοβαρές ασθένειες, όπως η ανίχνευση του καρκίνου, του πάρκινσον, του διαβήτη κ.ά, καθώς χαρακτηρίζεται και για τη δυνατή του όσφρηση.
Σε εξέλιξη βρίσκεται επιστημονική μελέτη του πανεπιστημιακού νοσοκομείου του Milton Keynes στη Μ. Βρετανία, με σκοπό την αξιολόγηση των οσφρητικών ικανοτήτων των σκύλων σε κανονικές κλινικές συνθήκες.
Επίσης, μετά την έρευνα που διεξήχθη στο εξωτερικό και έδειξε ότι ο σκύλος βοηθά στην ψυχολογία των εργαζομένων, εταιρείες ενθαρρύνουν ιδιοκτήτες σκύλων να τους έχουν μαζί τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.
Αστειωδώς να αναφέρω πως στο εξωτερικό βλέπουμε σκύλους σε διαφορετικού είδους εργασίες, όπως το να διώχνουν πουλιά από τους αεροδιάδρομους, προκειμένου να μην τραυματιστούν τα πουλάκια που κουρνιάζουν στη ζεστή άσφαλτο. Κι εδώ σε ρόλο διασώστη, λοιπόν.
Αξίζει, επίσης, να αναφέρω ότι ο σκύλος υπήρξε πηγή έμπνευσης στον χώρο της τέχνης και των γραμμάτων κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, καθώς απεικονίζεται σε πίνακες ζωγραφικής και σε γλυπτά, ενώ πρωταγωνίστησε στη λογοτεχνία.
Είδαμε ότι ο σκύλος ως καλός και πιστός συνοδοιπόρος έχει εξελιχθεί μαζί με τον άνθρωπο και ο δρόμος της επιστήμης ανοίγει με γοργούς ρυθμούς. Το «κουτί» της γνώσης εξακολουθεί να γεμίζει.
Ο σκύλος στην αστική κοινωνία και οι γνώσεις που πρέπει να έχει ο κηδεμόνας του
Ο σκύλος έχει έρθει, πλέον, στο αστικό περιβάλλον και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο ως ζώο συντροφιάς, ως μέσον για να καλύψει το συναισθηματικό κενό, τη μοναξιά που μαστίζει την εποχή μας.
Η μόδα του να έρθει ο σκύλος στο αστικό περιβάλλον ως ζώο συντροφιάς δημιούργησε σε υπέρτατο βαθμό ένα νέο προϊόν της σημερινής κοινωνίας: τα αδέσποτα.
Από τη στιγμή που παραβιάσαμε τη φύση του ζώου και το εντάξαμε στην αστική κοινωνία, πρέπει η μετάβαση αυτή να γίνει σωστά. Πώς;
- Πρέπει να ξέρουμε τους λόγους που θέλουμε έναν σκύλο και να αναρωτηθούμε αν είμαστε έτοιμοι.
- Να γνωρίζουμε ποιος είναι ο ιδανικός σκύλος, σύμφωνα με τον τρόπο που ζούμε.
- Να γνωρίζουμε τις βασικές ανάγκες ενός σκύλου, αλλά και τις υποχρεώσεις μας (σίτιση, ιατρό – φαρμακευτική περίθαλψη, στείρωση, πνευματική και σωματική άσκηση, εκπαίδευση).
- Να γνωρίζουμε τη φύση του σκύλου και να ενημερωθούμε σωστά από ειδικούς.
Πρέπει κι εμείς, επιτέλους, να «θυσιαστούμε» μπροστά σ’ αυτό το υπέροχο ον που λέγεται σκύλος: στον διασώστη, στον σύντροφο.
Μα, πάνω απ’ όλα, πρέπει να εκπαιδευτούμε εμείς οι ίδιοι από ειδικούς για το πώς θα διαχειριστούμε όλα τα παραπάνω.
Χαίρομαι όταν βλέπω ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχει εξειδικευτεί το «θέμα» σκύλος. Ότι υπάρχει ενημέρωση και συμβουλευτική καθοδήγηση από ειδικούς σε ανθρώπους που ακόμα δεν έχουν μπει στη διαδικασία υιοθέτησης ενός σκύλου. Ότι δίνεται μεγάλη σημασία στην υγεία αλλά και στην εκπαίδευση των σκύλων, καθώς υπάρχουν εξειδικευμένες κλινικές και σχολεία στη συμπεριφορά, αλλά και εξειδικευμένοι εκπαιδευτές.
Κι όμως, εν έτει 2020 κάποιοι παίρνουν, ακόμα, σκύλο για φύλαξη. Και, μάλιστα, τον εκπαιδεύουν με πολύ άγρια μέσα, ενώ θα μπορούσαν, απλά, να αγοράσουν έναν πολύ καλό συναγερμό. Στο μυαλό μερικών ανθρώπων ο «πνευματικός μεσαίωνας» εξακολουθεί να υπάρχει.
Γίνε εσύ το λιθαράκι που θα αλλάξει τον κόσμο. Και τότε, ο σκύλος θα αποκτήσει ισάξια θέση στο αστικό περιβάλλον.
Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, η σιωπή είναι εκείνη που αποδυναμώνει το δρόμο προς την εξέλιξη. Η σιωπή είναι μια εγκληματική πράξη, που μόνο πίσω μπορεί να μας πηγαίνει.
Η «γνώση είναι δύναμη». Συνέχιζε να ανοίγεις το δρόμο μαζί με τον καλύτερό σου φίλο: τον σκύλο σου».
Δείτε επίσης
Καραντίνα: Πώς να προετοιμάσουμε τον σκύλο για την επόμενη μέρα
Βόλτα με τον σκύλο: Επιτρέπεται ακόμη, αλλά προσοχή στις κάμπιες!